Arie Kreule, jurist ondernemingsrecht bij VvAA, verzorgt de parallelsessie ‘Wtza: wat moet nu nog wel?’ bij Fysiopraktijk Anno Nu op 18 november 2023 in Utrecht. De overheid voerde samen met de Wtza, via de wet Wmg, ook de verplichting in tot het openbaar maken van een jaarverantwoording. Dit zou voor onder meer fysiopraktijkhouders voor het eerst gelden over boekjaar 2022. In juli heeft minister Helder (VWS) op de pauzeknop gedrukt voor eerstelijnszorgaanbieders, maar de Wtza is daarmee allesbehalve van de baan. ‘En let op, het overgangsrecht van loopt op 1 januari af’, waarschuwt Kreule.
De Wet toetreding zorgaanbieders (Wtza) trad op 1 januari 2022 in werking en vervangt een groot deel van de Wet Toelating Zorginstellingen (Wtzi). De nieuwe wet bevat onderdelen als de meldplicht, de vergunningsplicht, eisen over intern toezicht en, via de Wet marktordening gezondheidszorg (Wmg), de openbare jaarverantwoording.
Wat is de belangrijkste boodschap bij de sessie op 18 november?
Arie Kreule: ‘De overheid wil de toezichtsmogelijkheden vergroten en ook het kwaliteitsbewustzijn bij zorgverleners. Ook wil de wetgever dat zorgaanbieders voordat zij praktijk gaan voeren, zich meer bewust worden van hun professionele verantwoordelijkheden. Bij grotere praktijken moet het instellen van een intern toezichthoudend orgaan leiden tot een beter bestuur van die praktijken. Ook voert de overheid de openbare jaarverantwoording in voor nagenoeg alle zorgaanbieders zodat voor iedereen duidelijk zou moeten worden hoe de betreffende collectieve middelen worden besteed.’
Opmerkelijk is dat op 5 juli 2023 minister Helder ‘als reactie op signalen uit het veld‘ tijdens een commissiedebat in de Tweede Kamer over de eerstelijnszorg op de ‘pauzeknop’ heeft gedrukt voor de openbare jaarverantwoording. ‘Dit betekent dat bestaande eerstelijns zorgaanbieders deze jaarverantwoording over de boekjaren 2022 en 2023 nog niet openbaar hoeven te maken.’
Wat is het belang van het thema voor praktijkhouders?
‘Zorgaanbieders konden tot 1 januari 2022 een praktijk beginnen, zonder check vooraf door de inspectie IGJ op de kwaliteit van zorg. Door de Wtza kan dat niet meer. Een van de gevolgen van de Wtza is ook dat de IGJ zich meer kan richten op preventie en zo nodig kan ingrijpen voordat een zorgaanbieder de praktijk start. Dit kan minder onaangekondigde bezoeken van de IGJ bij bestaande praktijken tot gevolg hebben.’
Hoe gaan praktijkhouders om met de Wtza? 
‘Dat verschilt nogal. In 2022 bleek dat een heel groot deel van de zorgverleners nauwelijks bekend was met de Wtza. Veel zorgaanbieders vinden de Wtza en de ambities die aan de wet ten grondslag liggen wel zinvol. Zorgaanbieders, die al een praktijk hadden voorafgaand aan de invoering van de Wtza, ervaren het vaak (ook) als ‘weer een lastenverzwaring erbij’. Zij kunnen het ruime overgangsrecht benutten: tot 1 januari 2024 hebben zij de tijd om zo nodig een Wtza-vergunning aan te vragen en/of een toezichthoudend orgaan in te stellen. Wel komt die datum nu snel dichterbij. Ook dat is een reden voor ons om deze parallelsessie aan te bieden.’
Wat levert deelname aan deze parallelsessie de deelnemers praktisch op?
‘Na afloop van de sessie weten de deelnemers, ondanks de pauzeknop voor de jaarverantwoording, welke verplichtingen uit de wet voor zijn of haar praktijk wél relevant zijn op korte termijn en hoe hij of zij daar zo praktisch mogelijk mee om kan gaan. En let op: het overgangsrecht van de Wtza loopt al op 1 januari 2024 af.’
